Een REM-slaapgedragsstoornis, ofwel REM sleep behavior disorder (RBD), is een aandoening waarbij iemand zijn of haar dromen lichamelijk uitvoert. Dit kan variëren van plotselinge bewegingen van armen of benen tot praten of roepen. Soms kan dit leiden tot verwondingen.
Ongewoon gedrag tijdens REM-slaap
In de REM-slaap wordt vaak gedroomd en normaal gesproken is het lichaam dan verlamd. Bij mensen met een REM-slaapgedragsstoornis is deze spierverlamming er niet. Dit zorgt voor het lichamelijke uiten van dromen.
Hoe herkent u het?
Het belangrijkste kenmerk van een REM-slaapgedragsstoornis is het daadwerkelijk uitvoeren van uw dromen. Als u bijvoorbeeld droomt dat u in een gevecht zit, kunt u slaande of schoppende bewegingen maken. U kunt ook praten of schreeuwen in uw slaap. Sommige mensen worden wakker door heftige episodes, maar het kan ook zijn dat u door mildere episodes heen slaapt. Het komt vaak voor in de tweede helft van de nacht, wanneer u meer REM-slaap doormaakt. De dromen zijn vaak angstig of onaangenaam. Het uitvoeren van uw dromen kan leiden tot verwondingen, bijvoorbeeld als u uit bed valt of iets omstoot. Het kan ook gevaarlijk zijn voor uw partner, vooral als u gewelddadige bewegingen maakt.
Een REM-slaapgedragsstoornis kan lijken op slaapwandelen waarbij iemand kan lopen of praten in de slaap. Het kan ook worden verward met nachtangsten (night terrors) waarbij iemand met een angstig gevoel verward half wakker schrikt, soms met schreeuwen. Slaapwandelen en nachtangsten komen vaker voor bij kinderen, terwijl de symptomen van een REM-slaapgedragsstoornis meestal pas op latere leeftijd beginnen: tussen de 50 en 70 jaar.
Oorzaken
Een REM-slaapgedragsstoornis wordt veroorzaakt door veranderingen in de hersenen en kan samenhangen met verschillende medische aandoeningen zoals:
- De ziekte van Parkinson of de ontwikkeling hiervan na maanden tot jaren
- Dementie met Lewy lichaampjes of de ontwikkeling hiervan na maanden tot jaren
- Andere hersenaandoeningen, zoals een beroerte of tumor
- Narcolepsie
- Sommige medicijnen kunnen bijdragen aan de stoornis, zoals medicijnen tegen depressie
Als uw behandelaar vermoedt dat u risico loopt op een van deze aandoeningen, zal dat besproken worden. In veel gevallen zijn er behandelingen die kunnen helpen.
Wanneer naar SEIN?
Bij het sterke vermoeden van een REM-slaapgedragsstoornis kan u worden verwezen naar SEIN. Bij SEIN beschikken we over uitgebreide diagnostische onderzoeksmogelijkheden om te bepalen of sprake is van deze of een andere slaapstoornis. Wanneer een REM-slaapgedragsstoornis is vastgesteld, dan is de behandeling gericht op het verminderen van de symptomen, zodat deze niet meer hinderlijk of gevaarlijk zijn.