Jari Gool promoveerde op 24 januari 2025 met zijn onderzoek naar het slaperige brein. In zijn proefschrift beschrijft hij het verleden, heden en de toekomst van centrale stoornissen van Hypersomnolentie.
Meer weten? Lees verder voor een samenvatting of lees het volledige proefschrift.
The Sleepy Brain. The Past, Present and Future of Central Disorders of Hypersomnolence
Dit proefschrift onderzoekt de mogelijke immunologische oorzaken, structurele en functionele veranderingen in de hersenen, en de ontwikkeling van nieuwe diagnostische criteria en behandelingsopties voor narcolepsie en idiopathische hypersomnie.
Autoimmuunreactie
Bij deze aandoeningen staat overmatige slaperigheid overdag centraal, wat vaak een grote impact heeft op het dagelijks functioneren. Narcolepsie type 1 wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een autoimmuunreactie, welke leidt tot hypocretine-deficiëntie. Dat is een stof die normaal essentieel is voor het reguleren van slaap en waak. De oorzaak voor narcolepsie type 2 en idiopathische hypersomnie is onbekend.
Infecties als trigger
In het eerste deel van dit proefschrift (‘Verleden’) is aangetoond dat twee soorten griep belangrijke triggers zijn voor het ontstaan van narcolepsie type 1. Infecties worden ook veelvuldig gerapporteerd kort voorafgaand aan het ontstaan van de slaperigheid bij narcolepsie type 2 en idiopathische hypersomnie.
Dichtheid van hersenverbindingen
In het tweede deel (‘Heden’) wordt beschreven dat mensen met narcolepsie type 1 wijdverspreide verminderde dichtheid van hersenverbindingen hebben. Dat is een mogelijke verklaring voor de diversiteit aan symptomen. De hersenactiviteit in relatie tot volgehouden aandacht en het verzetten tegen slaap is daarnaast toegenomen bij narcolepsie type 1. Patiënten moeten hun cognitieve reserves meer inzetten om wakker te blijven en goed te functioneren.
Betere diagnostische groepen en mogelijk nieuwe behandeloptie
In het laatste deel ("Toekomst") is aangetoond dat data-gedreven modellen nieuwe diagnostische groepen kunnen identificeren die betrouwbaarder zijn en beter de onderliggende klachten representeren. Ook is onderzocht hoe opiaten een mogelijk nieuwe behandeloptie kunnen zijn voor narcolepsie type 1. Hiervoor is wel eerst vervolgonderzoek noodzakelijk.
